De optimisten in Nederland halen al een tijdje de lage faillissementscijfers aan die het CBS en de Kamers van Koophandel maand op maand laat zien. Hoopvol suggererend dat het met de gevolgen van de coronapandemie voor ondernemend Nederland ‘gelukkig nog meevalt’. Anderen citeren weer het krimpcijfers van de gehele economie, waaruit blijkt dat Nederland het in Europa best aardig doet. Zelfs afgezet tegen grote broer Duitsland, die er slechter voorstaat! 

Maar de schijn bedriegt, meldt Het Financieele Dagblad de afgelopen dagen. Niet minder dan 122 vooraanstaande insolventie-experts waarschuwen in de Bijzonder Beheer Barometer dat duizenden bedrijven dreigen te bezwijken onder de torenhoge belastingschuld die zij in de coronacrisis hebben opgebouwd. En niet zonder reden. Want ruim 209.000 bedrijven hebben uitstel van de fiscus gekregen, met een totale collectieve belastingschuld van € 13,2 miljard. Als dat geld straks alsnog terugbetaald moet worden, zeggen de insolventie-experts, verandert de goed bedoelde fiscale maatregel gemakkelijk in een nekslag voor duizenden ondernemers. 

Banken

Daarnaast zijn er de banken. Die hebben vorig jaar volgens cijfers van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) aan 109.000 bedrijven uitstel van betaling voor in totaal € 3,1 miljard aan leningen verleend. Dus heeft men bij ING, Rabobank en ABN Amro 20% extra mensen gezet bij de Afdeling Bijzonder Beheer. Die hebben nu nog niet veel te doen, wordt gemeld. Maar ook daar is de verwachting, dat men het in de loop van 2021 of in elk geval aan het eind van dit jaar druk gaat krijgen. 

En hoewel bestuursvoorzitter Robert Swaak van ABN Amro aangeeft niet terughoudend met kredieten te zijn geworden - ‘We praten nu met alle klanten individueel over hun situatie. Maar staan klaar om geld uit te lenen en we zijn ook in een positie om dat te kunnen doen.’ – ervaren accountants dat de banken er gaandeweg de coronacrisis harder in zijn gaan zitten. Want van uitstel zou wel eens afstel kunnen komen. En dus voorspellen zij net als de insolventie-experts dat de èchte pijn van de coronacrisis nog moet komen. 

ZZP’ers

En daarmee is het verhaal nog niet rond. Nederland telt immers ruim één miljoen ZZP’ers, die veelal nog omzetbelasting en inkomstenbelasting verschuldigd zijn. Het is geen ‘rocket science’ om te veronderstellen dat menige ZZP’er – qua omzet teruggeworpen tot een minimum – sinds de eerste lock down in maart 2020 elke binnenkomende euro heeft gebruikt om de hypotheek en de dagelijkse boodschappen mee te betalen. En natuurlijk, ZZP’ers kunnen aanspraak maken op een aanvulling tot bijstandsniveau en op een lening voor bedrijfskapitaal om liquiditeitsproblemen op te vangen. Maar het eerste is een minimale verlichting – als zij er al voor in aanmerking komen – en het laatste leidt weer tot extra schulden binnen deze groep ondernemers. Met als extra handicap: hun uren zijn niet schaalbaar en dus kunnen zij na de corona-ellende niet ineens het dubbele of driedubbele aan omzet scoren om aan de aflossingsverplichtingen te voldoen.

Spaarpot

En dan is er de categorie ondernemers die heeft besloten om de in jaren opgebouwde spaarpot om te keren. En dus hun opgebouwde pensioen aan te spreken. Ook achter déze mensen gaat veel leed schuil. Want hoe nu verder, zeker als je als ondernemer al aan het eind van je carrière staat. Met als extra dramatiek dat dít leed in de meeste gevallen helemáál niet doordringt in de kerngetallen van de statistici bij de overheid. Dit leed wordt ‘in privé’ gedragen en zal in geen enkele beleidsanalyse worden meegenomen. Maar is daarmee niet minder echt. En steekt schril af tegen de oproepen om bonussen en loonsverhogingen voor werknemers binnen de (semi)overheid: de mensen die economisch het laagste corona-risico lopen van iedereen.

Maatregelen 

En daarmee is niets negatiefs bedoeld ten aanzien van de maatregelen die de overheid heeft genomen om ondernemend Nederland te ondersteunen. Want die zijn met de beste bedoelingen getroffen en vanuit noodzaak geboren. Maar we moeten het uitblijven van een grote golf aan faillissementen niet interpreteren als signaal van meevallende corona-ellende. Want dan komen we eind dit jaar van een koude kermis thuis. En dat besef leeft in Nederland onvoldoende, omdat de publieke opinie door de overheid en vanuit de politiek eenzijdig wordt gevoed.

Bovendien worden in dit geheel ook voor de hand liggende kansen – een kenmerk van elke crisis – gemist. Als bijvoorbeeld de werkloze evenementenbranche was gevraagd om de vaccinnatie in Nederland te regelen (inclusief de logistiek), dan hadden zij dat ‘met twee vingers in hun neus’ voor elkaar gekregen. Omdat deze branche behoort tot de beste ter wereld. En een grote hoeveelheid uitstekende professionals bevat die dolgraag elke uitdaging had opgepakt. Denk ook aan de initiatieven van Herstel-NL die het verdienen om serieus te worden genomen. Al is het alleen maar om te voorkomen dat bestuurlijk Nederland in een tunnelvisie blijft hangen.

Planning

Ondernemers moeten hieruit lering trekken. Een crisis dwingt ondernemers groot en klein – en hoe moeilijk ook – om iets verder naar de toekomst te kijken. Om op basis van een goeie planning en forecasting vast te stellen of opgebouwde schuldenlast – bij Belastingdienst, leveranciers en/of de bank – een vervelende is of een regelrecht zwaard van Damocles. Want ook nu geldt: op tijd ingrijpen is veel goedkoper dan zaken op zijn beloop laten. En ben je er op tijd bij, dan zijn er wellicht nog alternatieven in beeld te brengen. Ook met de banken en de Belastingdienst.

Daarnaast: stoppen is een optie. En dat geldt voor beide kanten van het spectrum. De huidige situatie heeft immers iets van een klassiek investeringsdrama: ‘We hebben er nu al zo veel geld ingestoken, we kunnen het vlak voor de finish toch niet laten mislukken? Dus steken we er nog meer geld in.’ Maar dat klinkt als het lot van de notoire gokker die aan de roulettetafel z'n verloren inzet wil terugwinnen. 

Dus is het zaak breder te denken. Met aan de kant van de ondernemer de serieuze vraag: moet ik hier wel mee doorgaan? En aan de kant van de overheid: een uitkoopregeling als alternatieve steunmaatregel. Want nu wordt er belastinggeld in sectoren gepompt waar het waarschijnlijk nooit meer uitkomt. Dat houdt ondernemers gevangen in bedrijven waar ze na de crisis niet in kunnen overleven. Met een uitkoopregeling kunnen ze elders een nieuwe start maken. En dát creëert dan weer nieuwe en gezonde economische activiteit.

Voor ondernemers is het belangrijk de huidige financiële situatie inzichtelijk te maken, te sparren over alternatieve scenario’s, liquiditeitsprognoses door te rekenen om zo de juiste keuze te kunnen maken ten aanzien van de toekomst van de onderneming en zo de noodzakelijke turn-around te realiseren. Of het onvermijdelijke onder ogen te zien. En dáárop door te pakken.

Het CFOtoShare concept van Lion Finance is gericht op ondernemerschap in de breedte. Creëert samen met de ondernemer een ‘vooruitkijkspiegel’. Meer weten? Kijk dan op www.lion-finance.nl