Het Financieele Dagblad meldt vandaag dat het midden- en kleinbedrijf, de banenmotor van de Nederlandse economie, ondanks de hoogconjunctuur weinig investeert in groei. En de reden daarvoor moet volgens ondernemersorganisatie MKB-Nederland - naast internationale onzekerheden als de brexit en handelsoorlog – in belangrijke mate worden toegeschreven aan zwalkend overheidsbeleid.

‘Om te investeren hebben ondernemers stabiliteit en een betrouwbare overheid nodig’, stellen zij vast. Verwijzend naar de beloofde maar weer uitgestelde verlaging van de vennootschapsbelasting, onduidelijkheid over investeringen om het Klimaatakkoord te halen, problemen door strengere regels voor stikstofuitstoot en Pfas en onzekerheden rondom de invoering van de nieuwe arbeidsmarktwet, de wet Arbeidsmarkt in balans (WAB). Daarnaast meldt het Jaarbericht Staat van het MKB 2019 dat MKB-ondernemers - met de laatste crisis in het achterhoofd – ‘liever vet op de botten creëren, uit angst voor een nieuwe recessie’. Dus lijkt er sprake van een soort verkramping in het MKB.

Wie al wat langer meeloopt in de MBK-wereld, moet vaststellen dat de roep om een stabiele en betrouwbare overheid van alle tijden is. Waarmee de oproep niet minder terecht is, overigens, maar we ook erkennen dat op dit vlak de ideale wereld niet snel zal worden bereikt. Bij ondernemers gaat het – huiselijk geformuleerd – immers primair om initiëren, terwijl de overheid aangestuurd door wisselende meerderheden in de democratie vooral faciliteert en – in de praktijk vaak – reageert. Bovendien heeft de overheid doorgaans wat meer ‘ballen in de lucht te houden’ dan een gemiddelde ondernemer. 

Begrijpelijk

Dit neemt niet weg dat de onzekerheid bij het MKB heel begrijpelijk is. En niet alleen vanwege de (ambtelijke) regelzucht en wetgeving die bij MKB-ondernemers de nodige uitdagingen creëert. Inmiddels moet ondernemend Nederland ook wennen aan het verschijnsel waarbij kleine groepen activistische mensen de overheid via de rechter kunnen dwingen verregaande beperkende maatregelen te nemen. Government by judge, dus. Met de stikstofcrisis als even recent als omvangrijk voorbeeld. Waarbij een belangrijk delen van het Nederlands MKB vleugellam wordt gemaakt omdat een groepje activisten zónder welk democratisch mandaat dan ook de marsroute van het land lijkt te kunnen bepalen. En het zal wel zo zijn dat Nederland de stikstofregels voor zich uit heeft geschoven, en de Raad van State juridisch gezien geen andere keus had dan te doen wat zij had gedaan, maar veel zekerder ga je je hier als ondernemers niet door voelen. Want kennelijk kan er morgen weer een ander groepje met behulp van de juiste juristen een weg afsluiten of een nieuwe route afdwingen. Met de ondernemers – want die stabiliteit is er dan weer wel – steeds aan de kant waar uiteindelijk de rekening van dit alles moet worden terugverdiend. Dus ga je er als individuele ondernemer voor zorgen dat je voldoende vet op de botten hebt. En kijk je wel twee keer uit voor je grootschalig gaat investeren.

Verkrampen

 Aan de andere kant is de eerdergenoemde term ‘verkramping binnen het MKB’ in het Jaarbericht Staat van het MKB 2019 nog niet zo slecht gekozen. Omdat ook het MKB het nodige heeft te doen. Niet voor niets hebben MKB-Nederland en VNO NCW nog niet zo heel lang geleden in hun NL Next aangegeven: we zitten niet in een tijdperk van verandering, maar in de verandering van een tijdperk. Waarbij dus ook een ander soort ondernemerschap hoort. Ondernemerschap dat meer toekomstgericht denkt, strategischer en planmatiger opereert en de zaken in huis beter op orde heeft. Want ondernemers kunnen wel roepen, zoals in hetzelfde bovengenoemde FD-artikel: ‘Het geld klotst tegen de plinten, maar je moet nog steeds door verschillende hoepels springen om een banklening te krijgen’ maar moeten zich ook realiseren dat dit iets zegt over hen zelf. Want ondernemers die zicht hebben op de ontwikkelingen in hun markt(segment), de vraag van hun klanten voorzien, een steengoed plan hebben, hun financiële huishouding op orde hebben en dat alles in samenhang kunnen presenteren, hebben helemaal geen probleem bij het verkrijgen van financiering. Sterker nog: financiers staan voor hen in de rij!

Recessie

Daarnaast moeten MKB-ondernemers  – inmiddels 1,7 miljoen mensen – een kleine 20% van de beroepsbevolking – die samen 71% van de Nederlandse werkgelegenheid realiseren! – wat minder hun oren laten hangen naar de deskundologen die allemaal wel of niet een recessie zien aankomen. Elk conjunctureel segment vraagt om slim investeren! En elke recessie biedt kansen. Dus niet blijven hangen in de waan van de dag, maar vooruitkijken. Praat met de juiste mensen, analyseer de ontwikkeling van het klantgedrag, verzin nieuwe concepten en ga dáár slim in investeren. In het bijgaande plaatje staat een modelletje dat de negatieve spiraal aangeeft waarin MBK-bedrijven terecht komen als zij niet op tijd bijsturen.
En dat ‘op tijd bijsturen’ is dus al nodig als er sprake is van ‘een gezonde onderneming’.

Want dán heb je de meeste tijd om slim naar de toekomst te kijken en maatregelen te nemen. En bedenk daarbij – is de algemeen aanvaarde schatting – dat op dit moment 75% van alle MKB-ondernemingen in Nederland géén middellange termijnstrategie heeft. Volkomen onnodig extra kwetsbaar en, opnieuw kijkend naar het plaatje, bij wat tegenwind (die elke ondernemer tegenkomt) maar zo afglijdend naar de categorie ‘liquiditeitscrisis’. En ook dat is natuurlijk best te overkomen, maar je hebt dan veel minder tijd om bij te sturen. Bovendien is de kans groot dat je op dat moment alle tijd nodig hebt om sowieso het hoofd boven water te houden. Bij investeren geldt: er is altijd een reden om het niet te doen. Internationale segmenten, onzekerheden, inconsequent overheidsbeleid of activisten die het land op slot zetten. Maar er is ook altijd één reden om het wel te doen: omdat je als ondernemer wilt en kunt ondernemen. 

Het CFOtoShare concept van Lion Finance is gericht op ondernemerschap in de breedte. Samen met de ondernemer creëren van een ‘vooruitkijkspiegel’. Door een hoogopgeleide en ervaren CFO op parttimebasis en tegen een vaste prijs. Dus bereikbaar voor kleine en middelgrote bedrijven.