Het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) heeft de wind in de zeilen, zo staat vanmorgen in Het Financieele Dagblad te lezen. ‘Maar om de groei overeind te houden, zijn investeringen in innovatie en technologie nodig. Het MKB heeft vet op de botten, en nu is het een mooi moment om te investeren in verdere groei’, stelt de brancheorganisatie voor accountants, de SRA, die jaarlijks onderzoek doet naar ‘de staat van het MKB’.
Het is een voor de hand liggende analyse met dito advies. Komend van een bijzondere kant. Want als er één branche in Nederland is die de laatste jaren niet heeft aangegrepen om een nieuw verdienmodel te ontwikkelen, dan is het wel de accountancy. Toegegeven, men heeft geïnvesteerd in automatisering. Maar daarnaast heeft men de zelf-voorspelde vakmatige innovatie – de accountant als centrale business adviseur in plaats van boekhouder en cijfer-analyticus – niet waargemaakt. Maar dat terzijde.
Dak repareren
Vrijwel elke MKB-ondernemer kent de uitspraak: ‘je moet het dak repareren als de zon schijnt’. En hoewel deze stelling al decennia oud is, heeft hij aan zeggingskracht niets verloren. In die zin is de analyse van de SRA – ondersteund door de Bovag en Bouwend Nederland – dus volkomen terecht. Maar tegelijk ook matig onderbouwd. Met een te simpele oproep.
Natuurlijk heeft het SRA gelijk dat automatisering kan helpen oplossingen te creëren om de werkdruk te verlichten en het tekort aan personeel op te vangen. En natuurlijk kunnen investeringen in technologie ook zorgen voor een betere kostenefficiëntie. Verder klopt het helemaal dat automobielbedrijven zich ervan bewust moeten zijn dat het potentieel van elektrische auto’s van invloed gaat zijn op het omzetpotentieel van garages. En ook Bouwend Nederland heeft gelijk dat digitalisering en innovatie belangrijk zijn – denk aan de verduurzaming van de woningvoorraad - om efficiënter en slimmer te gaan werken. Maar dit stijgt niet uit boven het niveau van ministeriële beleidsambtenaren.
Doel op zich
Het gaat immers niet alleen om innovatie en automatisering. Sterker nog: innovatie en/of automatisering als doel op zich, is niet zelden contraproductief. Daar weet de overheid – getuige het parlementair onderzoek van 2014 over ICT-projecten bij de overheid – alles van. Innoveren doe je als MKB-bedrijf op basis van scherp inzicht in de klant-, markt- en maatschappelijke ontwikkeling. Innoveren gaat over de strategische zoektocht naar nieuwe toegevoegde waarde en onderscheidenheid ten opzichte van de concurrentie. Gevolgd door de uitdaging om bij die nieuw gekozen toegevoegde waarde de backoffice – inclusief die van het commercieel proces - op orde te krijgen dan wel te houden. En te zorgen voor de juiste voedingsbodem voor een bijpassende bedrijfscultuur. De vraag naar automatiseren komt als het goed is pas daar achteraan. Als afgeleide van eerder gemaakte keuzen. Als vertaling van ‘the end in mind’. Want niet voor niets zei een MKB-ondernemer ooit: ‘als je de ICT van je bedrijf naar de sodemieter wilt helpen, moet je er een ICT’er de baas van maken’. Aldus kernachtig onderstrepend dat geen enkel vakgebied – dus ook niet de innovatie of automatisering - de centrifugaal-kracht van een bedrijfsontwikkeling mag zijn.
Losweken
Driekwart van alle MKB-ondernemers heeft niet ’een samenhangende visie op de eigen toekomst’. Dat is niet onderzocht, maar wordt al jaren wel breed onderschreven, onder meer door banken en MKB-experts. Dus moeten MKB-ondernemers zich losweken van de spreekwoordelijke ‘waan van de dag’ en zich af beginnen te vragen waar zij met hun bedrijf in de komende jaren jaar naar toe moeten en willen bewegen. En dat proces – in elk geval het begin daarvan – is véél simpeler dan de meeste ondernemers denken. Er zijn voor de meeste branches inmiddels – de banken hebben hier echt veel goed werk verricht – even uitstekende als toegankelijke analyses te vinden die handvatten bieden voor het kijken in de nabije toekomst.
Vooruitkijkspiegel
Daarnaast moet het besef doorklinken dat ‘resultaten uit het verleden geen garanties zijn voor de toekomst’. Want wij zitten niet in een tijdperk van verandering, maar in de verandering van een tijdperk. Dus moeten ondernemers zich inspannen een ‘vooruitkijkspiegel’ te creëren. Door financiële inzichten te koppelen aan de bedrijfsvisie, een duidelijk operationeel plan, mensontwikkeling, leiderschap, investeringen en ja, ook automatisering. Dát tezamen maakt het MKB sterker. Dát zorgt ervoor dat MKB-bedrijven bij de volgende recessie niet meteen in de klassieke ontwikkelingscrisis terecht komen: strategische crisis => winstcrisis => liquiditeitscrisis => faillissement. Innovatie en automatisering zijn goed, maar in de breedte ondernemen is beter.
Het CFOtoShare concept van Lion Finance is gericht op dat ondernemerschap in de breedte. Geen klassieke jaarcijfer-lezerij, maar het samen met de ondernemer creëren van een ‘vooruitkijkspiegel’. Door een hoogopgeleide en ervaren CFO op parttimebasis en tegen een vaste prijs. Dus bereikbaar voor kleine en middelgrote bedrijven.