Afgelopen week las ik een interview met dr. Stefan Peij, directeur en oprichter van Governance University. Over de noodzaak dat een CFO boven zijn/haar technische vakgebied uitstijgt en oog krijgt voor goed ondernemingsbestuur. Het verhaal staat op cmweb.nl, naar eigen zeggen ‘hét platform voor de ambitieuze financieel professional die in control wil zijn’. Deze link https://cmweb.nl/2019/07/cfo-moet-boven-zijn-technische-vakgebied-uitstijgen/ brengt u bij het verhaal. Het artikel is aanleiding voor wat aanvullende gedachten.
Peij zegt het als volgt: ‘De cfo heeft een belangrijke plaats in het spel van checks and balances. Als het goed is, is hij de poortwachter in de boardroom. Hij moet letten op functiescheidingen, ethiek en good governance. De cfo bewaakt het control framework en zorgt mede daarmee dat de organisatie in control is. Maar hij is ook het tegengewicht voor al te ambitieuze ceo’s. En hij is de levenslijn naar de Raad van Commissarissen en de accountant. Of dat al niet genoeg is, stuurt hij ook nog eens de financiële kolom aan. Daarmee lijkt de cfo welhaast een alleskunner. En dat kan meteen een probleem opleveren. Het is een bestuurlijk zwaargewicht en in de jaren na de crisis lijkt de functie alleen maar zwaarder te zijn geworden. Compliance is verzwaard en ook de zorg voor het huis van governance is hem/haar toevertrouwd. Vraag is echter of hij/zij alle functies wel optimaal kan uitvoeren.’
Finance en techniek
En met dat laatste raakt Peij een gevoelig punt, en dat is precies één van de redenen voor aanvullende gedachten. Want met Peij valt op dat veel eindverantwoordelijke financials een voorliefde hebben voor de techniek van finance. Sterker nog: dat geldt ook voor een groot deel van de AA- en RA-accountants in Nederland. Mensen die bovendien – aan deze voorliefde gekoppeld – het idee hebben dat het domein van cijfers en analyses een omspannend beeld geeft van een organisatie en haar richting. En zelf irritatie en/of weerstand vertonen, als wordt verteld dat dit simpelweg niet waar is.
Cijfers vertellen hooguit de helft van een bedrijfsverhaal. De andere helft – geeft ook Peij aan, trouwens – zit in klant- en marktkennis, productontwikkeling, ethiek, bedrijfscultuur, stakeholdermanagement, communicatie en ga zo maar door. En om op al die terreinen een partijtje mee te blazen, vraagt nogal wat. Zeker na een decennialange – en nog steeds voelbare – nadruk op specialisatie. Peij geeft dus terecht aan dat een moderne CFO een generalist moet zijn. Dicht in de buurt van het spreekwoordelijke ‘schaap met de vijf poten’. Maar die mensen zijn schaars. En generalisten worden op dit moment beperkt of helemaal niet opgeleid, of in management development trajecten begeleid. Dit soort mensen komt, tegen de stroom van specialisatie in roeiend, op dit moment sporadisch bovendrijven.
Spiegelen
In de corporate wereld komt er wel meer en meer erkenning voor de CFO als architect van de organisatie c.q. executeur-testamentair van de gekozen bedrijfsstrategie. En uit het grote (interne en externe) aanbod van specialisten op allerlei terreinen weet een breed-opgeleide corporate CFO doorgaans wel een topteam samen te stellen om voorkomende problemen het hoofd te bieden. Maar hoe lost een MKB-ondernemer ditzelfde vraagstuk op? Want er is binnen het MKB net zo’n behoefte aan het op niveau invullen en beïnvloeden van het genoemde scala aan variabelen. Bovendien weten we uit ervaring dat de meeste MKB-ondernemers prima bezig zijn, maar in hun denken en handelen nog wat meer breedte zouden kunnen gebruiken. Waarmee een geweldige kans op een dubbelslag ontstaat: door als MKB-bedrijf het type CFO binnen te halen dat Peij beschrijft en dat je meer en meer in de corporate wereld tegenkomt. Maar hoe krijg je dat als MKB-ondernemer voor elkaar?
Mogelijkheden
Voor de lange termijn is het logisch de opleiding en begeleiding van financials te spiegelen aan de gewenste realiteit. Maar voor we dát hebben ingeregeld, zijn we waarschijnlijk al weer een economische crisis verder. Dus is het zaak – daarnáást – dingen te doen die op de korte termijn zoden aan de dijk zetten. En dat is prima mogelijk. Door de inzet van wat wij Financial Intelligence noemen. Een bewust samengesteld netwerk van ervaren professionals die specialist zijn op de terreinen waar de CFO zelf minder diepgaande kennis heeft. Terreinen die ook Peij benoemt. Mensen die op afroep beschikbaar zijn, snel kunnen schakelen en praktisch toepasbare oplossingen aanreiken.
Met de CFO als spreekwoordelijk rangeerstation. Waarmee de dingen die ertoe doen niet alleen de aandacht krijgen die nodig is, maar die aandacht ook wordt gekoppeld aan scheppend vermogen en bedrijfsontwikkeling. Een flexibele schil van kennis en kunde, dus. En ja, aangestuurd door een breed denkende CFO. Maar díe is op dit moment voor MKB-ondernemingen (wat) gemakkelijker te vinden dan ‘het schaap met de vijf poten’ dat Peij beschrijft.
Lion Finance vindt dat elk MKB-bedrijf een CFO verdient. Vandaar het CFOtoShare concept. Waarbij de CFO’s to share de breedte in denken hebben en qua netwerk zijn gekoppeld aan een serie vakgebieden (en specialisten to share) die aanpalend zijn, maar een belangrijke rol spelen in de toegevoegde waarde die een CFO brengt. Georganiseerd op een manier die toegankelijk en betaalbaar is voor kleine en middelgrote bedrijven.