Voor veel werkgevers is het vinden van geschikt personeel een enorm probleem. Het ziet er echter niet naar uit dat de krapte op de arbeidsmarkt snel zal veranderen. Uit de laatste cijfers blijkt namelijk dat het aantal vacatures alsmaar groter wordt, terwijl het aantal werkzoekenden enorm is afgenomen. ,,Ik krijg wekelijks twee drie berichten van bedrijven die me een baan aanbieden.’’
Voor Jacob Haspels (22), die bedrijfseconomie studeerde in Breda, pakt de huidige personeelskrapte op de arbeidsmarkt heel goed uit. Al tijdens zijn afstuderen, werd hij door meerdere werkgevers en recruiters benaderd voor een kop koffie en de vraag of hij bij hen aan de slag wilde. ,,Het laatste half jaar kreeg ik elke week twee, drie berichten van recruiters of werkgevers met de vraag: wat wil je gaan doen? Het ging telkens om concrete banen’’, vertelt hij trots.
Plezier
Maar Haspels hoefde daar niet eens meer over na te denken. Hij had namelijk al vrij snel een baan aangeboden gekregen bij het bedrijf waar hij stage liep: Lion Finance in Den Haag. Die gaven de student meteen een contract voor onbepaalde tijd. Haspels heeft alle andere lucratieve aanbiedingen dan ook vriendelijk afgeslagen. ,,Ik ben nog jong en kan hier heel veel leren.’’ Bovendien heeft hij het erg naar zijn zin bij zijn werkgever en gaat elke dag met plezier naar zijn werk. ,,Kies je dan daarvoor of kies je voor het geld, maar waar je niet zeker bent of je het naar je zin hebt?’’ Voor hem was de keus snel gemaakt.
De enorme krapte op de arbeidsmarkt is voor veel afgestudeerde jongeren dan wel fijn, maar voor veel werkgevers is het een drama. ,,Sommigen beginnen een beetje wanhopig te worden’’, weet arbeidsmarktadviseur Jean-Paul Biever van UWV Haaglanden. Niet gek, want het aantal openstaande vacatures is in ruim een jaar tijd verdubbeld van van 12.100 tot 23.300.
Open
De meeste openstaande vacatures zijn voor economisch-administratieve, technische of commerciële functies. Logisch, want Den Haag kent van oudsher veel overheidsdiensten, uitvoerende diensten en specialistische zakelijke dienstverleners, en die hebben nou eenmaal veel economisch-administratief personeel nodig. Het gaat dan onder meer om bedrijfskundigen, organisatieadviseurs, directie- en projectsecretaresses, controllers en beleidsadviseurs. Medio 2022 stonden in totaal 5900 vacatures open voor economisch-administratief personeel.
Ook bedrijven die technisch personeel nodig hebben, hebben het lastig. Deze zomer waren er maar liefst 2950 openstaande vacatures. Voor de woningbouw, energietransitie en verduurzaming worden veel middelbaar opgeleide vakmensen gezocht. Het gaat dan om monteurs, elektriciens, loodgieters en installateurs. Ook commercieel personeel is moeilijk te vinden. Hier zijn zo'n 2600 openstaande vacatures voor. Veel gevraagde commerciële beroepen zijn verkoopmedewerker detailhandel, commercieel medewerker binnendienst en vertegenwoordiger en accountmanager zakelijke diensten.
De grote vraag waar iedereen mee worstelt, is waar al die mensen vandaan gehaald moeten worden. In de bestanden van de UWV zitten namelijk steeds minder werkzoekenden. In vergelijking met begin 2021 is zelfs sprake van een halvering van het aantal uitkeringen in de regio Haaglanden. Eind september waren er maar 6850 WW-uitkeringen. Dat is een historisch laag aantal. En zo’n 40 procent van deze mensen heeft ook nog eens al een dienstverband. Die uitkering is een aanvulling op hun salaris.
De krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt heeft volgens het UWV een recordhoogte bereikt. In alle beroepsgroepen is nu sprake van een personeelstekort, en in een aantal sectoren is deze krapte structureel. Dit vraagt volgens de instelling om een andere aanpak op de arbeidsmarkt. ,,Het is spannender dan ooit. De krapte op de arbeidsmarkt raakt elke sector en daarmee de hele samenleving. Tot in ieders huiskamer. En morgen kan het weer anders zijn, maar een aantal zaken zullen blijven’’, zegt rayonmanager Patricia Ladan. Die zijn volgens haar structureel en niet 1-2-3 opgelost.
Zij roept alle arbeidsmarktpartners (gemeenten, werkgevers en andere betrokken instanties) op om de problemen voor de arbeidsmarkt nóg actiever aan te pakken. UWV heeft inmiddels haar manier van werken al aangepast. ,,We zetten nu veel meer in op die brede dienstverlening’’, legt haar collega Sonja Pennings uit. Er worden niet alleen uitkeringen verstrekt en bemiddeld tussen werkgevers en werkzoekenden, maar er wordt bijvoorbeeld ook gekeken of de werkorganisatie bij bedrijven niet anders kan. Daarnaast worden werkzoekenden steeds vaker geholpen met omscholing. ,,We willen echt die omslag maken: veel meer van werk naar werk en de focus op mensen meer laten meedoen.’’
Maar wie zijn die mensen die nu nog een WW-uitkering hebben? ,,Voor de helft zijn dat ouderen, en ook veel lager opgeleiden’’, vertelt Biever. Sommigen daarvan zijn hun baan kwijtgeraakt door automatisering of digitalisering van werk. Soms is het werk uitbesteed aan lagere loonlanden.
Aan de slag in de horeca of winkels, waar een groot tekort is aan mensen, is voor een deel ook lastig. ,,Je ziet dat sociaal communicatieve vaardigheden overal steeds belangrijker zijn geworden. De kans is groot dat een deel van die mensen ook niet voor die banen in aanmerking komt. Bovendien zijn horecawerktijden niet altijd voor iedereen fijn en wordt er in die sector nog veel gewerkt met flexcontracten.’’ Pennings denkt wel dat werkgevers op den duur hun eisen zullen moeten bijstellen. ,,Werkgevers zochten in het verleden vaak naar het schaap met vijf poten. Maar dat is nu lastig. Het denken in skills wordt nu belangrijker.’’
Maar voor corona hadden we toch niet zo'n groot probleem, wat is er veranderd? ,,Voor corona hadden we ook al problemen, bijvoorbeeld in de ict, bouw, zorg en techniek. Nu groeit de economie weer en hebben we veel extra opgaven, op het gebied van klimaat en woningen die gebouwd moeten worden. We hebben ook te maken met vergrijzing, minder mensen die zijn geboren en minder praktisch opgeleiden. Het zijn nu vooral de vervangingsbanen waar grote problemen mee zijn. De jongeren kunnen de ouderen niet meer vervangen’’, legt Pennings uit.
Komt het dan nog wel ooit goed met die arbeidsmarkt? ,,Er is geen pasklare oplossing. Maar die is nog wel te bedenken. Er zijn mensen die aan de kant staan. Die kunnen we opleiden en we kunnen meer bovenregionaal kijken.’’
https://www.ad.nl/werk/werkgevers-moedeloos-aantal-vacatures-verdubbeld-maar-werkzoekenden-zijn-er-nauwelijks~ad07aa7e/