In Het Financieele Dagblad verscheen gisteren een verhaal waarin Action laat weten de wettelijke betaaltermijn richting leveranciers eenzijdig op te trekken naar negentig dagen. Op het eerste gezicht een bericht als zovelen, in deze ongekende tijden. Maar bij nader inzien, een uiting van hoe het nu juist niet moet.

De Britse investeringsmaatschappij achter Action – 3i geheten – heeft zich de afgelopen jaren letterlijk kleurenblind verdiend aan deze formule. Daarvoor overigens alleen maar complimenten. Maar om vanuit die miljardenopbrengst binnen de grootste economische disruptie van na de Tweede Wereldoorlog meteen het grote afwentelen aan te kondigen richting de (ongetwijfeld MKB-) leveranciers, riekt naar ‘money sharking’ (Bron graphic: FD 7 november 2019)

Kosten

Er is op dit moment in Nederland vrijwel geen bedrijf of ondernemer die niet door de coronacrisis wordt geraakt. Dus is het volkomen logisch dat alle ondernemers als eerste naar de kosten kijken, om te bezien of de bezetting kan worden teruggebracht naar het noodzakelijk minimum. En toch mag het daarbij niet blijven. Vanwege het gegeven dat ook aan deze crisis uiteindelijk een einde zal komen. En je als ondernemer/onderneming de mensen en de zo zorgvuldig uitgezochte leveranciers weer hard nodig gaat hebben.

Denk aan retail in de afgelopen tien jaar. De sector die haar eigen teloorgang heeft versneld door – zwaar onder druk, zeker – veelal de weg van de kostenreductie koos en aldus haar eigen toegevoegde waarde verkleinde. Hulde daarom in dit verband voor het pakket maatregelen dat het kabinet heeft aangekondigd om de economie te ondersteunen. Bedoeld om met voldoende geld in de bloedsomloop van onze economie zoveel mogelijk te laten doorlopen, ondanks de voor menige ondernemer desastreus moeilijke tijden. Met de onuitgesproken oproep: ondernemers, roei met de riemen die je hebt, maar gebruik wat wij je bieden om waar mogelijk door te gaan en tegelijkertijd oog te houden voor zowel ‘upstream’ als downstream’ relaties. Stop de domino waar het kan. Want we zitten samen in deze crisis, en komen er alleen samen weer uit!

Applaudisseren 

Wij hebben de afgelopen dagen op straat en vanuit het open raam geapplaudisseerd voor de mensen binnen de zorg en andere vitale onderdelen van onze samenleving. Volkomen terecht! Maar kan tegelijk de gedachte niet onderdrukken dat de Nederlandse ondernemers op dit moment net zoveel applaus verdienen. Net als we moeten klappen voor het kabinet, die op een ongekende manier zijn verantwoordelijkheid heeft genomen. En applaus voor de talloze belangeloze initiatieven die mensen – niet zelden ook ZZP’ers die inmiddels zonder werk en inkomen zitten – op dit moment ontplooien. Tezamen aantonend – crises hebben ook zo hun nut – dat solidariteit en opgepakte eigen verantwoordelijkheid hand in hand kunnen gaan.

Binnen crisismanagement komen altijd bijzondere krachten vrij. Krachten die door problemen heen de kansen zien (het Chinese karakter voor crisis bestaat niet voor niets uit de woorden ‘gevaar ’ en ‘kans’). Maar ook krachten die ervoor zorgen dat hiërarchieën wegvallen, waardoor ‘de korte bocht’ naar oplossingen wordt gevonden. En krachten die laten zien dat ‘de schreeuwlelijken uit vredestijd’ tijdens crises vaak het minste bijdragen en het juist onbaatzuchtige niet op de voorgrond opererende mensen zijn die de spreekwoordelijke kurk zijn waarop ondernemingen, organisaties en samenlevingen blijven drijven.

Continuïteit

Een lichaam kan alleen goed functioneren als de bloedsomloop in orde is. Deze metafoor geldt ook voor de huidige economische situatie. Met drie niveaus:

1. Het kabinet zorgt ervoor dat mensen – met de facto een basisinkomen voor iedere werknemer - aan het werk kunnen blijven en dat ZZP’ers een vangnet hebben (misschien nog niet in voldoende mate, maar het is er wel). Daarnaast geeft de overheid uitstel van betaling van belastingen en beloven banken -naast bevriezing van aflossingen- ruimhartiger krediet te verstrekken, al is dit in tegenstelling tot ‘het basisinkomen’ geen gratis geld en moet het na de crisis allemaal worden terugbetaald.
2. Ondernemers moeten nu doorgaan met ondernemen. Natuurlijk scherp aan de wind ten aanzien van hun eigen business en branche, maar ook met oog voor hun leveranciers en klanten. Niet door betaaltermijnen op te rekken en leveranciers aan de kant te schuiven, maar door in gesprek te gaan met klanten en leveranciers en goede afspraken te maken. Zodat iedereen weet waarop ie kan rekenen en kan anticiperen op wat gaat gebeuren.
3. Consumenten – die indirect profiteren van de uitstekende kabinetsmaatregelen – moeten waar mogelijk normaal blijven consumeren. Want zo dragen ook zij in belangrijke mate bij aan het overeind houden van de BV Nederland, en aan het behoud van  hun eigen werkgelegenheid/inkomen.
   
   Als alle drie hun verantwoordelijkheid nemen, breekt het lijntje niet, wordt de bloedsomloop (lees de keten) maximaal in stand gehouden en het domino-effect in de economie voorkomen. Dan is het ook geen overdrijving meer te denken dat wij als Nederlandse samenleving – publiek en privaat verbonden – sterker uit deze crisis kunnen komen dan we erin zijn gegaan.